Stress! Iedereen gaat er op zijn eigen manier mee om. Toch zit er duidelijk verschil in de manier waarop mannen, vrouwen en kinderen omgaan met stress.
Mannen hebben over het algemeen de voorkeur voor de probleemgerichte, actieve aanpak van stress, terwijl vrouwen relatief meer gebruik maken van allerlei emotiegerichte vormen van omgaan met stress. Dit blijkt uit onderzoek van onderzoekers Vingerhoets en Van Heck.
Mannen blijken vaker over te gaan tot een rationele aanpak en ze hebben de neiging de problemen van een positieve kant te bekijken. Vrouwen blijken zich juist meer over te geven aan zelfverwijten en aan het uiten van emoties. Ze zoeken ook vaker steun bij hun omgeving dan mannen.
Wat is nu het verschil tussen mannen en vrouwen? Uit onderzoek blijkt wel dat vrouwen gevoeliger zijn voor stress dan mannen (Psychological Bulletin 2006;132:959). Ze hebben vaker slaapproblemen, nachtmerries, paniekaanvallen en ze beleven de trauma’s opnieuw (flash backs).
Mannen die (grote) stress ervaren worden er bozer en gewelddadiger door. Kinderen echter gaan het ‘makkelijkst’ om met stress
Kinderen onder stress gaan gewoon wat doen. Ze pakken ook nooit het probleem in zijn geheel aan. Volwassenen begrijpen daar meestal weinig van. Als er problemen zijn willen de volwassenen meestal serieus en lang praten. Dus beginnen kinderen over een lastig onderwerpen op de meest ongelukkige momenten.
Als je haast hebt en zo de deur uit moet. Omdat je niet lang kunt praten, hoeven ze maar een onderdeeltje te bespreken en niet gelijk het hele onderwerp. En ze hebben verder allerlei technieken om niet aan de problemen te hoeven denken als stressmanagement. Een jongetje van vijf die vertelde hoe hij zijn zorgelijke gedachten wegdrukte. Hij dacht dan gewoon: ‘tafel tafel tafel’. `Dan gaat het vanzelf weg’, zei hij.
En de mannen? Bij stress is het grootste probleem de te grote productie van stresshormonen, waardoor je denken verstoord raakt. Het eerste wat je moet doen is zorgen dat je de hormonen `wegwerkt’. En dat doen mannen: actie! Door ruzie te maken, door te gaan hardlopen, door heen en weer te gaan lopen, door keihard te gaan werken, door te gaan timmeren, of door onverantwoorde risico’s te lopen.
Die acties mogen dan niet altijd even relevant zijn voor de problemen maar ze worden niet ziek van de stress.
En vrouwen? Die praten. Maar dat doen ze zittend. Daardoor maken ze bijna geen stresshormonen op. Het gevolg is dat vrouwen vaak last hebben van psychosomatische ziekten. Natuurlijk, door te praten bewerken ze het probleem en dat is goed. Want dan wordt het probleem misschien wel opgelost! Maar omdat ze het zittend doen `kost’ het niet zoveel hormonen, en de stress blijft vaak wel hangen.”
Kortom, de man blijft (relatief) gezond en lost niks op, de vrouw lost het op maar wordt ziek? Ja, daar komt het wat simpel gezegd op neer. Je hebt ze dus allebei nodig. Praten is nodig! Iets doen is ook nodig!
De counsellor kan de vrouwelijke cliënt ondersteunen tot actie over te gaan, om die stresshormonen weg te werken. De counsellor kan de mannen ondersteunen door leren de problemen te bespreken om niet overspoeld te raken door die hormonen als ze niet over kunnen gaan tot actie om de crisis te bestrijden.
Het basisverschil tussen mannen en vrouwen zit ‘m vooral in de reactie op ‘gevaar’. Mannen zoeken het in actie vluchten of vechten. Vrouwen hebben de basisstrategie van zorgen voor- en ‘vrienden maken’- of zoals het in de Engelstalige literatuur heet: ‘tend – and –befriend’. “tend – and –befriend’ klinkt heel vriendelijk, maar in de praktijk komt er ook veel manipulatie bij te pas. Het is een poging veiligheid te scheppen door lief gevonden te worden.
In haar grootste deugd, aardig zijn voor anderen heeft de vrouw een “dubbele agenda.” Die vrouwelijke basisstrategie wordt vaak over het hoofd gezien.
Vanuit dat continue streven naar veilige relaties hebben vrouwen een vrij sterke, zich steeds herhalende behoefde dat anderen, in het bijzonder hun partner, waardering voor hen uitspraken.
Vrouwen voelen zich eerder onveilig dan mannen, waarschijnlijk omdat ze uiteindelijk voor hun bescherming niet op eigen fysieke kracht kunnen rekenen. De behoefte aan erkenning is bij de man meer versluierd, omdat hij twee bronnen voor die erkenning heeft.
De eerste bron wordt gevormd door zijn eigen prestaties en acties en van de tweede is hij zich meestel niet eens bewust: de erkenning door de vrouwen in zijn leven. Vrouwen geven mannen die voor hen belangrijk zijn steeds vanzelfsprekende bevestiging. Daarom is het ook zo ernstig als een vrouw daar om wat voor reden mee ophoudt!
Nu is bovenstaande nogal stellig neergezet. Voor de duidelijkheid: alle varianten in de verschillen zijn mogelijk natuurlijk.
[Bron: NRC Wetenschap & onderwijs 20-11-2004]